Calbrecht, Jozef

Jozef Calbrecht werd in Sinaai geboren als zoon van een wijnhandelaar. Na middelbare studies aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer trad hij in 1904 in bij de Missionarissen van Scheut. Hij studeerde vanaf 1905 in Leuven en werd op 16 juli 1911 in Scheut tot priester gewijd. Vanaf dat jaar was hij nauw betrokken bij de uitbouw van een eigen studiehuis (theologicum) voor de Scheutisten in Leuven. Hij werd er professor kerkelijke geschiedenis en gewijde welsprekendheid.

Betrokkenheid bij de Vlaamse studentenbeweging

Calbrecht’s voorliefde voor de Vlaamse zaak concretiseerde zich vanaf 1909. Binnen de Leuvense gemeenschap van Scheut richtte hij – niet zonder interne tegenstand – een Vlaamse toneelgroep en een sprekersbond op, met als doel de vorming van welsprekende en trotse Vlaamse priesters. De activiteiten van de sprekersbond liepen tot het midden van 1914. Hij werd ook een voorvechter van de Leuvense Amicitia Amicitia
Amicitia was een katholieke en Vlaamsgezinde studentenvereniging die in 1911 werd opgericht aan de Leuvense universiteit. Lees meer en de geheime stootgroep van deze Vlaamse studentenvereniging, het Ridderschap van Sint-Michiel. Hij was aalmoezenier van de Oost-Vlaamse afdeling. De geheime vergaderingen van de afdelingen hadden tot het uitbreken van de oorlog plaats op zijn kamer in het klooster. Na de oorlog maakte hij geen deel meer uit van het heropgerichte Ridderschap.

Daarnaast stichtte Calbrecht in 1913 het secretariaat van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS), waar hij tot het begin van de jaren 1920 nauw bij betrokken bleef. Omdat hij anoniem wenste te werken en aldus niet op het voorplan hoefde te treden werd Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer officieel voorzitter van het secretariaat. Calbrecht hielp ook bij de oprichting van andere studentenverenigingen. Naast zijn eigen jongensbond Al Groeiende Bloeiende steunde hij ook Gabriëlla van Caeneghem Van Caeneghem, Gabrielle
Zuster Gabriëlla van Caeneghem (1887-1958) speelde een prominente rol binnen de katholieke Vlaamse meisjesbeweging. Zo was ze onder meer voorzitster van de Katholieke Vlaamse Meisjesbond.... Lees meer bij de oprichting van de Lokerse meisjesstudentenbond Bloeiende Bloemen.

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer verbleef Calbrecht van november 1914 tot eind 1915 in Oxford. In 1915 werkte hij mee aan de stichting van het Belgisch College aan het Sir Johns College. Hij werd er bevriend met Jules Persyn Persyn, Jules
Lees meer . Hij nam in Oxford de pastorale zorg op zich voor Belgische vluchtelingen, maar raakte door zijn radicale tweetaligheid al snel in conflict met Franstalige landgenoten. In 1915 kwam hij in De Panne aan, maar hij kon van de legerleiding – mogelijk omwille van zijn flamingantisme Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer – geen toestemming verkrijgen voor de oprichting van een tehuis waar confrater-soldaten even tot rust konden komen. Hij werd uiteindelijk overgeplaatst naar Nederland, maar bleef de hele oorlog lang aandringen om te mogen werken bij de soldaten ‘aan den IJzer’.

In Nederland doceerde Calbrecht in 1916 in het noviciaat van de Scheutisten in Haaren, nam hij de zielzorg van het vluchtelingenkamp in Amersfoort op zich en stichtte in 1917 het weekblad De Klok uit België en La cloche de Belgique voor Belgische vluchtelingen in Nederland. Voordien had hij reeds enige ervaring opgedaan in Vrij België Vrij België
Vrij België was een weekblad van de Belgisch loyale flamingantische vluchtelingenpers, uitgegeven in Den Haag (1915-1918), onder hoofdredactie van de katholiek Frans van Cauwelaert en de ... Lees meer , De Belgische Standaard De Belgische Standaard
Lees meer en De Stem uit België De Stem uit België
De Stem uit België (1914-1919) was een Vlaams exilblad dat tijdens de Eerste Wereldoorlog werd uitgegeven vanuit Londen onder leiding van Floris Prims. Het weekblad was katholiek en Vlaam... Lees meer . In De Klok kwamen vooral de katholieke geloofsovertuiging, sociale bekommernis en vaderlandsliefde aan bod. In zijn editorialen trachtte hij de vluchtelingen moed in te spreken. Voor zijn werk in de vluchtelingenkampen ontving Calbrecht op 23 augustus 1920 la medaillon d'or du Roi Albert.

Naoorlogse periode

Na de oorlog steunde Calbrecht zijn vriend Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer op de vergaderingen rond het minimumprogramma Minimumprogramma
Het Minimumprogramma was de benaming voor het eisenpakket dat de Belgisch-loyale flaminganten, in het bijzonder inzake taalwetgeving, in de periode tussen de beide wereldoorlogen nastreef... Lees meer . Dit werd hem echter van hogerhand verboden. Van Cauwelaert zocht hem eveneens aan voor de redactie van De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer , maar opnieuw weigerde zijn overste. Tot 1924 bleef hij redenaar op studentenvergaderingen. In die periode vervreemde hij van het AKVS dat zich in toenemende mate losmaakte van klerikale bevoogding. Calbrecht was intussen opnieuw beginnen studeren. In 1922 promoveerde hij in Leuven tot doctor in de geschiedenis, als één van de eersten met een Nederlandstalig proefschrift. Twee jaar later vertrok hij naar de Filippijnen. Toen hij in 1930 terugkwam, ging hij opnieuw aan de slag als professor in het theologicum van de Scheutisten in Leuven. Hij werd ook aalmoezenier van de Zusters van De Jacht en hoofdredacteur van de Missiën van Scheut. Tot op hoge leeftijd wijdde hij zich aan historisch onderzoek.