Lutgardis

Persoon
Kristiaan Bussels (2023, ongewijzigd), Kristiaan Bussels (1998)

Lutgardis (1182-1246) was een Diets sprekende benedictines en mystica. Ze werd in Vlaamsgezinde middens vereerd als de patrones van het Vlaamse volk en van de Vlaamse beweging.

Alternatieve naam
Sint-Ludgardis
Sint-Lutgart
Lutgart van Tongeren
Schutsvrouwe van Vlaanderen
Geboorte
Tongeren, 1182
Overlijden
Aywièrs, 16 juni 1246
Leestijd: 3 minuten

Was benedictines in het klooster te Sint-Truiden. Om er de waardigheid van priorin te ontwijken wilde ze van orde veranderen. Ze verkoos het klooster te Herkenrode, omdat er Diets Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
werd gesproken. Op aandringen van haar geestelijke leiders trad ze echter in bij de Waalse cisterciënzerinnen. Ook hier wensten de zusters haar als overste. Toen bad ze om nooit Frans te kunnen leren. Haar gebed werd verhoord, zodat ze zelfs na veertig jaar verblijf in een Waals klooster nog niet in staat was zich in het Frans uit te drukken.

Terwille van haar gehechtheid aan haar volk en taal is Lutgardis een symbool geworden van volkstrouw en wordt ze vereerd als de beschermheilige van het Vlaamse volk. In 1857- 1858 publiceerde Jan H. Bormans Bormans, Jan-Hendrik
Jan-Hendrik Bormans (1801-1878) was hoogleraar in de letterkunde. Hij was een promotor van de eengemaakte spelling in Vlaanderen en rapporteur van de Spellingcommissie (1836-1841). ... Lees meer
, professor aan de universiteit van Luik, in Dietsche Warande Dietsche Warande
Dietsche Warande was een Tijdschrift voor Kunst en Zedegeschiedenis, onder redactie van Pieter Paul Alberdingk Thijm. Het was de Vlaamse voortzetting van het Nederlandse tijdschrift De Di... Lees meer
het Middelnederlandse Leven van Sinte-Lutgardis (Broeder Geraert) en schreef in een voetnoot: "Ik doe het voorstel dat wij haar tot patronesse der dietsche taal en letterkunde verkiezen en midden in onze banier plaatsen." De daaropvolgende jaren propageerde Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
onophoudelijk dit voorstel, onder meer in Rond den Heerd Rond den Heerd
Rond den Heerd was een West-Vlaams geïllustreerd volks- en taalkundig weekblad, dat naar Engels model werd gesticht door James Weale en Guido Gezelle. Het profileerde zich als een ‘leer- ... Lees meer
. Zijn leerling Adolf Duclos Duclos, Adolf
Adolf Duclos (1841-1925) was priester van het bisdom Brugge en publicist. Hij was vooral bekend als geëngageerd pleitbezorger van het West-Vlaamse taalparticularisme en ideologisch bewerk... Lees meer
nam het idee over en in 1873-1874 werd de Gilde van Sinte Luitgaarde opgericht; Hugo Verriest en Albrecht Rodenbach waren er lid van. Amaat Vyncke Vyncke, Amaat
Amaat Vyncke (1850-1888) was een ultramontaans en Vlaamsgezind zoeaaf, priester en missionaris. Hij was mede-oprichter van de West-Vlaamse Zouavenmaatschappij, de Gilde der Westvlaamsche ... Lees meer
leidde Sint-Lutgardis als patrones van Vlaanderen binnen in de opkomende katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer
.

In 1900 schreef pastoor Hector Claeys zijn Leven van Sinte Lutgarde, Patrones der Vlaamsche Taal en Letterkunde. Het geeft een goede kijk op de ontwikkeling van de verering van de patrones van Vlaanderen en haar betekenis. In 1909 stichtte pater Desiderius A. Stracke Stracke, Desideratus
Desideratus (Desideer) A. Stracke (1875-1970) was een jezuïet en literatuurhistoricus, die een invloedrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme. ... Lees meer
de Sint-Lutgard-Vereeniging "om te bidden voor de redding van het Vlaamsche Volk". Hij vroeg gebed en offer voor Vlaanderen, met deze bijzondere intentie: door de voorspraak van Sint-Lutgardis verwerven dat het Vlaamse volk eindelijk zijn 'ware leiders' mag krijgen. De vereniging maakte opgang en telde in 1914 meer dan 4000 leden. De priester-dichter Jan Hammenecker Hammenecker, Jan
Jan Hammenecker (1878-1932) was een Vlaamse priester, leraar, dichter en schrijver, die invloed uitoefende op de Vlaamse scholieren- en studentenbeweging en de katholieke vlaamse meisjesb... Lees meer
schreef in 1917-1918 een Sint-Lutgardisschets, waarin het mystieke element doorleeft en boeiend onder woorden gebracht is. Dit ritmisch proza heeft vooral de Vlaamse kunstenaars beïnvloed. In 1919 kwam de katholieke Vlaamse meisjesbeweging Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
op met Sint- Lutgardis als patrones: dit bracht nieuwe opleving en bezieling. Het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
koos haar in 1931 tot patrones.

Na het zevende eeuwfeest van de dood van de heilige Lutgardis in 1946 ontstond in 1947 een Gilde van Sint-Lutgart Gilde van Sint-Lutgart
Het Gilde van Sint Lutgart werd in 1947 opgericht in Tongeren en had als doel om Sint-Lutgardis als patrones van Vlaanderen te doen erkennen en haar verering te bevorderen. Lees meer
te Tongeren met als doel "Sinte-Lutgart te verheffen tot de Heilige Schutsvrouwe van Vlaanderen en te doen vereren door geheel ons Volk". Zij vatte het plan op tot de bouw van het Lutgartheiligdom te Tongeren. In 1957 kreeg zij een tijdschrift, Sinte-Lutgart, Schutsvrouwe van Vlaanderen.

Literatuur

– Artikelen in Sinte Lutgart. Schutsvrouwe van Vlaanderen (1957-1971).
– T. van Cantimpré, Vita Sanctae Lutgardis, 13de eeuw.
– W. van Afflighem, Leven van Sint-Lutgard, ca. 1300 (naar de Vita).
– A. Janssens, Het leven van de H. Lutgart, 1921.
– L. Reypens, Lutgartboek, 1946.
– A. van Roy, Lutgardis van Tongeren, 1946.
– A. Bussels, Het hart van Sinte Lutgart, 1946.
– T. Merton, De roep der wonden, 1952.
– G. Lambert, H. Lutgardis-patrones van Vlaanderen, 1952.
– A. Deboutte, De heilige Lutgart, 1963.

Suggestie doorgeven

1973: Clem De Ridder / Kristiaan Bussels (pdf)

1998: Kristiaan Bussels

2023: Kristiaan Bussels

Databanken

Inhoudstafel