Simons, Ludo

Persoon
Ruben Mantels (2023, aanvulling), Marc Somers (1998)

Ludo Simons (1939) is emeritus hoogleraar en stond aan het hoofd van het Letterenhuis, de Antwerpse Stadsbibliotheek en de Antwerpse universiteitsbibliotheek.

Geboorte
Turnhout, 20 juli 1939
Leestijd: 6 minuten

Afkomst, studies en loopbaan

Ludo Simons werd op 20 juli 1939 geboren in Turnhout in een Vlaamsgezind milieu. Hij was de zoon van schrijver en uitgever Jozef Simons Simons, Ludo
Ludo Simons (1939) is emeritus hoogleraar en stond aan het hoofd van het Letterenhuis, de Antwerpse Stadsbibliotheek en de Antwerpse universiteitsbibliotheek. Lees meer
en de neef van Lodewijk Engels, Lodewijk
Lodewijk Engels (1898-1960) was een priester die zich na de Tweede Wereldoorlog inzette voor verzoening tussen 'witten' (verzetsmensen, belgicisten) en 'zwarten' (collaborteurs). Lees meer
en Octaaf Engels Engels, Octaaf
Octaaf Engels (1892-1990) was stichter en voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond. Hij streefde naar de vernederlandsing van het bedrijfsleven. Lees meer
. Hij is gehuwd met de dichteres Jo Gisekin, de kleindochter van Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer
.

Simons volgde onderwijs aan het jezuïetencollege in Turnhout (1950-1956), waar hij lid werd van de ABN-kernen ABN-kernen
Vereniging van en voor scholieren met het oog op de verspreiding van het Algemeen Beschaafd Nederlands-ABN (1951-1982). Lees meer
en propagandist was van het studentenblad De Goedendag. Daarna ging Simons Germaanse filologie studeren aan Katholieke Universiteit Leuven (1956-1960). In 1977 doctoreerde hij op een proefschrift over Vlaanderen en Neder-Duitsland in de 19de eeuw, een onderwerp waartoe hij kwam door de persoonlijke belangstelling en de contacten van zijn vader, de auteur van de Vlaamse frontroman Eer Vlaanderen vergaat, maar ook de vertaler van twee bundels Nederduitsche vertellingen.

Achtereenvolgens werd Simons monitor en assistent aan de Leuvense universiteit, tot hij in 1965 adjunct-conservator van het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (AMVC, nu Letterenhuis) Letterenhuis
Het Letterenhuis in Antwerpen werd in 1933 opgericht en is verantwoordelijk voor het conserveren en ontsluiten van het literaire erfgoed in Vlaanderen. Het archiveert literaire nalatensch... Lees meer
in Antwerpen werd. Van 1981 tot 1986 was hij conservator van het AMVC en directeur van de  Antwerpse stadsbibliotheek (nu Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience). In  1987 werd hij hoofdbibliothecaris van de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius (UFSIA) te Antwerpen, die in 2003 opgingen in Universiteit Antwerpen (UA). Tot aan zijn emeritaat in 2004 doceerde Simons boek- en bibliotheekwetenschap aan de KU Leuven (sinds 1978) en aan de Universiteit Antwerpen (sinds 1987).

Simons is erelid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België
Lees meer
. Hij is ook erevoorzitter van het Guido Gezellegenootschap en het Plantingenootschap en gewezen redacteur van Gezelliana, Wetenschappelijke Tijdingen Wetenschappelijke Tijdingen
Wetenschappelijke Tijdingen is een tijdschrift, in 1935 opgericht door Jozef Goossenaerts als Wetenschap in Vlaanderen. Het blad moest de Nederlandstalige wetenschap bevorderen en verschi... Lees meer
, Campiniana en Ons Erfdeel. Hij was redacteur van de eerste editie van de Encyclopedie van de Vlaamse Beweging Encyclopedie van de Vlaamse Beweging
De tweedelige Encyclopedie van de Vlaamse beweging verscheen in 1973-1975 en gold jarenlang als het voornaamste naslagwerk met betrekking tot de geschiedenis van de Vlaamse beweging. ... Lees meer
 (1973-1975) en redactiesecretaris (1969-1984) van Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer
. Simons is lid van de aan Maurice Gilliams gewijde Stichting Vita Brevis.

Simons ontving onder meer de August Beernaertprijs (1987) van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer
en de Cultuurprijs Provincie Antwerpen (2007). Hij werd bekroond met de zilveren plaket van de  Orde van de Vlaamse Leeuw Orde van de Vlaamse Leeuw
De Orde van de Vlaamse Leeuw is een Vlaamse onderscheiding die wordt uitgereikt door de gelijknamige vereniging. Lees meer
(1986) voor zijn verdiensten op het gebied van de sociale en culturele ontvoogding van de Vlaamse gemeenschap en met de Visser-Neerlandiaprijs Visser-Neerlandiaprijs
De Visser-Neerlandiaprijzen worden sinds 1955 uitgereikt door de Vlaams-Nederlandse culturele organisatie het Algemeen-Nederlands Verbond en hebben betrekking op de gebieden cultuur, maat... Lees meer
van het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(2019) voor zijn bijdrage aan de culturele integratie van Vlaanderen en Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
.

Het boek in Vlaanderen

Simons’ veelzijdige interesses gaan uit naar de literatuurgeschiedenis, de Vlaamse beweging en de taal- en cultuurpolitiek. Als hoogleraar en bibliothecaris heeft hij zich nog het meest beziggehouden met het boek in Vlaanderen. Hij doceerde en publiceerde erover, met Het boek in Vlaanderen sinds 1800 als synthese, maar gaf ook vorm aan het beleid, onder meer vanuit de Conferentie der Hoofdbibliothecarissen. In de jaren 1980 en 1990 domineerden de automatisering van het bibliotheekwezen, de opkomst van e-bronnen en het behoud en beheer van het bibliotheekerfgoed de agenda. Simons wees op de onveranderlijke opdracht van bibliotheken Openbare bibliotheken
Openbare bibliotheken kennen een lange geschiedenis, die in de Zuidelijke Nederlanden teruggaat tot de 17de eeuw. Ze spelen een rol in de (stedelijke) leescultuur door op een laagdrempeli... Lees meer
: het bewaren, ontsluiten en ter beschikking stellen van informatie, ook in het digitale tijdperk.

Vanaf 1983 pleitte Simons voor een Vlaamse Nationale Bibliotheek, waarvoor hij de Antwerpse Stadsbibliotheek als kandidaat naar voren schoof. Op zijn voorstel werd in 1986 de Stichting Nationale Bibliotheek van de Vlaamse Gemeenschap opgericht, waarvan hij ook voorzitter werd. Het plan om een Vlaams wettelijk depot in het leven te roepen dat aan de Antwerpse stadsbibliotheek zou worden gehecht, werd echter niet gerealiseerd.

Conferentie der Nederlandse Letteren

Simons is een man van overleg en consensus inzake de culturele integratie tussen Vlaanderen en Nederland. Zijn wetenschappelijke activiteiten brachten hem vanzelf tot dit cultureel engagement. In Cultuur en verdraagzaamheid (1976) ging hij in tegen intolerantie en tegen het onbegrip voor de wederzijdse standpunten in het culturele en intellectuele leven in Vlaanderen. Als christelijk humanist kwam hij op voor verdraagzaamheid tussen gelovige en vrijzinnige schrijvers.

Vanaf de jaren 1960 had Simons een actief aandeel in de Algemene Conferentie der Nederlandse (Taal en) Letteren. Door zijn diplomatiek optreden hielp hij de Conferentie in 1978 naar de nieuwe structuur van de Nederlandse Taalunie Nederlandse Taalunie
Lees meer
loodsen. Zijn aandacht ging hier steeds uit naar onder meer de uitgeverij Boekbedrijf
In de 19de eeuw kwam het Vlaamse boekbedrijf moeizaam van de grond. Pas na de Eerste Wereldoorlog ontstonden in Vlaanderen de bestaansvoorwaarden voor een moderne cultuurindustrie. Tot d... Lees meer
, de distributie en de vertaling van literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
. Hij verdedigde de vaste boekenprijs als noodzakelijke voorwaarde voor het behoud van het literaire boek. Geruime tijd was hij redactiesecretaris van de driejaarlijkse publicaties, uitgegeven op last van de Conferentie, namelijk Kritisch Akkoord, Dramatisch Akkoord en Literair Akkoord, een reeks bloemlezingen van recent literair werk uit Noord en Zuid. Simons volgde Johan Fleerackers Fleerackers, Johan
Johan Fleerackers was bestuurder van vele culturele organisaties en voor verschillende ministers van Cultuur de kabinetschef. Hij besteedde veel aandacht aan de Vlaams-Nederlandse culture... Lees meer
op als voorzitter van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren, het adviesorgaan van de Taalunie.

Niederländisch

Van in zijn studententijd bestudeerde Simons de Nederduitse taal en cultuur, het onderwerp waarop hij bij Albert Westerlinck Aerts, José
De priester José Aerts (1914-1984), beter bekend onder zijn pseudoniem Albert Westerlinck, was dichter, schrijver en literair criticus. Hij was vanaf 1969 hoofdredacteur van het literair ... Lees meer
ook promoveerde. Meermaals woonde hij de Niederdeutsche Dichtertagung in Bevensen bij. Hij was voorzitter van het internationale curatorium van de Joost van den Vondelprijs van de Westfälische Wilhelms-Universität in Münster. Simons lag in 1966 aan de basis van "Niederländisch". Eine Klarstellung, een resolutie van 25 hoogleraren uit het Nederlandse taalgebied, totstandgekomen als reactie tegen de standpunten van de Duitse vertaler Georg Hermanowski over de begrippen 'Nederlands', 'Vlaams', 'Hollands'. De eenheid of de tweeledigheid van de Nederlandse taal was het voorwerp van een geagiteerde perspolemiek. De resolutie schaarde zich achter de eenheidsgedachte, waarop een isolationistische reflex volgde van de tegenstanders, aangevoerd door Hermanowski en Hugo Dyserinck. Simons verduidelijkte zijn standpunt in Oostnoordoost (1969).

Werken

– J. Simons (onder redactie van L. Simons), Eer Vlaanderen vergaat (Vlaanderens Glorie 5), 1986.
– Eer Vlaanderen vergaat, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, jg. 4, 1966, pp. 241-246.
– Van 't ongediert der Papen... Rondom De Geyters Geuzenlied, 1968.
– Oostnoordoost. Facetten van de uitstraling van Vlaanderens taal en literatuur, 1969.
– Wat is Vlaamse Beweging?, in: Het Pennoen, 1974-1975.
– Pieter Geyl en het Vlaams-Nationalisme 1920-1940, in: Handelingen van de KZMTLG, jg. 30, 1976, pp. 189-210.
– Cultuur en verdraagzaamheid. Blauwdruk voor praktische tolerantie, 1976.
– Van schoon Vlaams naar algemeen Nederlands, in: Dietsche Warande en Belfort, jg. 7, 1980, pp. 541-547.
– m.m.v. A. van Ruyssevelt en M. Somers, Hendrik Conscience: of, De Vlaamse wedergeboorte, 1983.
– Een nationale bibliotheek voor Vlaanderen, 1984.
– Van Duinkerke tot Königsberg: geschiedenis van de Aldietsche beweging, 1982-1985.
– Geschiedenis van de uitgeverij in Vlaanderen, 1984-1987.
– Het ravijn tussen Essen en Roosendaal. Culturele integratie voor beginners, 1990.
– Een graf in Westende. Literair-historische randschriften, 1993.
– Antwerpen - Den Haag retour: over twee volken gescheiden door dezelfde taal, 1999.
– Over het nut van universiteitsbibliotheken, 2001.
– De Algemene Conferentie der Nederlandse Letteren (1951-1983), in: Ons Erfdeel, jg. 44, 2001, pp. 453-455.
– met anderen, Vlaamse Beweging: welke toekomst?, 2002.
– Over koninklijke en andere bibliotheken. Het boek als erfgoed in de 21ste eeuw, 2006.
– Het boek in Vlaanderen sinds 1800: een cultuurgeschiedenis, 2013.
– Te boek!: over boeken en boekenmensen, 2014 (met onder meer het autobiografische ‘Ludo Simons, de schrijver van dit boek’, pp. 151-156).
– Van het kasteel naar het front: het oorlogsdagboek van Jozef Simons 1914-1918, 2016.

Literatuur

– Toespraken bij de uitreiking van de Orde van de Vlaamse Leeuw aan Ludo Simons, 1986.
– P. Delsaerdt e.a. (red.), Letters in de boeken: liber amicorum Ludo Simons, 2004.
– R. Mantels, Torens van boeken. Universiteitsbibliotheek Gent, 1797-2020, 2020.
– Simons, Ludo, in: Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren, geraadpleegd op 22 december 2023, op: https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=simo015.

Suggestie doorgeven

1998: Marc Somers

2023: Ruben Mantels

Databanken

Inhoudstafel