Stillemans, Antoine

Antoine Stillemans werd geboren in een schoenmakersgezin met vijftien kinderen van wie er tien de volwassen leeftijd niet bereikten. Hij volgde lager onderwijs en college in zijn geboortestad, seminarieopleiding te Sint-Niklaas en te Gent, werd priester gewijd op 20 september 1856 en behaalde aan de universiteit van Leuven in 1860 het doctoraat in de wijsbegeerte en letteren. Hij werd in 1860 leraar, in 1865 professor aan de afdeling wijsbegeerte en in 1867 superior van het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer .

Van seminarist tot superior

Reeds als leerling aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas was Stillemans lid van de lettergilde en toonde hij belangstelling voor de Vlaamse taal en het Vlaamse verleden. Als student te Leuven bleef die belangstelling bestaan en manifesteerde zich duidelijk in zijn interesse voor de Nederlandse letterkunde en zijn publicatie over Vondels' Altaargeheimenissen. Als leraar en meer nog als superior van het Klein Seminarie van Sint-Niklaas werd hij de grote steun van de Vlaamse studentenbeweging Studentenbeweging
Lees meer binnen deze school, in die mate zelfs dat de studentenbladen De Student De Student
De Student was een katholiek scholieren- en studententijdschrift dat verscheen van 1881 tot in 1930. Het was voor 1914 het meest gezagvolle orgaan van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweg... Lees meer en De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer hem tot voorbeeld stelden voor alle andere superiors van Vlaamse colleges. Hij aarzelde niet, om tegen de gebruiken in, aan het Nederlands een grotere plaats te geven in het onderwijspakket van zijn school. Bovendien was hij een gevierd spreker en gelegenheidspredikant. In 1875 werd hij een van de stichtende leden en ondervoorzitter van de Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer afdeling te Sint-Niklaas.

Bisschop

In 1888 werd Stillemans benoemd tot president van het Grootseminarie te Gent. Een jaar later werd hij bisschop van Gent benoemd en gewijd op 27 januari 1890. Onmiddellijk werd hij geconfronteerd met het sociale probleem in Oost-Vlaanderen. Hij stemde in met het oprichten van de Antisocialistische Werkliedenbond te Gent en de Belgische Volksbond en hij onderschreef het programma van beide organisaties hoewel dat op vele punten inging tegen de visie van de Conservatieve Katholieke Verenigingen. Met zijn steun kon te Gent in 1891 het Vlaamse arbeidersblad Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer worden opgericht.

Bij de grondwetswijziging van 1893 eiste Stillemans zowel toegevingen van de Christen Democratie als van de Conservatieve Katholieken om de eenheid van de katholieke partij te bewaren. Te Aalst botste hij hierbij op het koppige onbegrip van Charles Woeste Woeste, Charles
Charles Woeste (1837-1922) was een conservatief politicus. Hij was voorstander van de fundamentele vrijheden, wars van staatsinterventie in maatschappelijke aangelegenheden en kantte zich... Lees meer en het doorgedreven optreden van de Christene Volkspartij Christene Volkspartij
De Christene Volkspartij (1893-1919) was de eerste daensistische politieke partij. Lees meer met priester Adolf Daens Daens, Adolf
Priester Adolf Daens (1839-1907) was de grondlegger en het boegbeeld van de daensistische beweging en van de Christene Volkspartij. Lees meer . Dit zou uiteindelijk leiden tot een jarenlang conflict enerzijds tussen Stillemans en Daens en anderzijds tussen Stillemans en de uitgesproken Vlaamsgezinde Christene Volkspartij. Dat conflict zou gedurende decennia een hypotheek leggen op de verhouding tussen de enigszins Vlaamsvoelende bisschop en de Vlaamse beweging.

Stillemans werd in het bisdom Gent de promotor van het beroeps- en technisch onderwijs en hij zorgde voor de verdere uitbouw van het Werk der Vlamingen Werk der Vlamingen
Werk der Vlamingen (19de eeuw-1969) was de benaming voor verschillende organisaties in Wallonië, Noord-Frankrijk en Parijs die onder leiding van de Kerk de Vlaamse arbeiders geestelijk en... Lees meer te Parijs en Het Werk der Fransmans (zie Fransmannen Fransmannen
Fransmannen of Fransmans is de volksbenaming voor de Vlaamse arbeiders die vanaf het begin van de 19de eeuw in de Franse landbouw, steenbakkerijen en suiker- en chicoreifabrieken seizoena... Lees meer ), organisaties die zich om het lot van de Vlaamse uitwijkelingen naar Frankrijk en de Vlaamse seizoenarbeiders in Frankrijk bekommerden.

Binnen het Belgische episcopaat van zijn tijd behoorde Stillemans, na Victor-Joseph Doutreloux Doutreloux, Victor-Joseph
Victor-Joseph Doutreloux (1837-1901) was de 86ste bisschop van de industriestad Luik en stond bekend om zijn sociale en pragmatische beleid, dat voornamelijk inzake het arbeidersvraagstuk... Lees meer van Luik en Petrus L. Goossens van Mechelen, tot de vooruitstrevende bisschoppen. Hij werd onder streng toezicht van de Duitse bezetter ten grave gedragen op 8 november 1916.