Van de Walle, Remi

Persoon

Dominicaan Ambroos-Remi van de Walle (1927-1993) was een populaire predikant, onder andere op tal van Vlaamsgezinde gelegenheden. Hij ijverde voor de aanwezigheid van zijn kloosterorde in de hoofdstad, ter ondersteuning van het Vlaamse karakter.

Volledige voornaam
Ambrosius Remi
Religieuze naam
Pater Ambrosius
Pater Ambroos
Alternatieve naam
Remi Vande Walle
Geboorte
Aalter, 4 november 1927
Overlijden
Leuven, 26 december 1993
Leestijd: 4 minuten

Remi van de Walle groeide op in een flamingantisch gezin dat na de Tweede Wereldoorlog vanwege collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
door de repressie Repressie
Lees meer
werd getroffen. Een van zijn broers, lid van het Jong Dinaso, had zich tijdens de oorlog vrijwillig gemeld voor de arbeidsdienst in Duitsland. Van de Walle gaf zelf al op jeugdige leeftijd blijk van een strijdbare Vlaamsgezindheid. Toen op zijn middelbare school – het Sint-Vincentiuscollege te Eeklo –,  naar aanleiding van de bevrijding  de Brabançonne werd aangeheven, weigerde hij ostentatief recht te staan. Hij kreeg het consilium abeundi, en diende zijn humaniora te voltooien aan het juvenaat van de franciscanen te Lokeren.

In september 1946 trad hij in bij de dominicanen, een orde waarvan verschillende leden zich tijdens het interbellum als Vlaamsgezind hadden geprofileerd. In augustus 1953 werd Van de Walle tot priester gewijd. Nadien mocht hij verder studeren aan het studiehuis ‘Le Saulchoir’ van de Franse dominicanen. In 1959 werd hij professor dogmatiek aan het Leuvense studiehuis in opvolging van zijn eigen leermeester Edward Schillebeeckx, die het jaar voordien tot hoogleraar was benoemd aan de universiteit te Nijmegen. Van 1966 tot 1974 was Van de Walle provinciale overste van de Vlaamse dominicanen. In deze hoedanigheid stichtte hij te Leuven het Centrum voor Kerkelijk Studies (CKS) en vroeg zijn medebroeder Pieter Alvarus Nuyens Nuyens, Pieter Jozef
Dominicaan Pieter Jozef (Alvarus) Nuyens (1900-1984) nam voor de oorlog de verdediging op van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond. Na de oorlog maakte hij naam als publicist, m... Lees meer
een biografie te schrijven over pater Jules Laurentius Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer
(Met woord en daad in Liefde, 1969).

Om de Vlaamse aanwezigheid in de hoofdstad te versterken, bracht Van de Walle het provincialaat (de zetel van de sinds 1950 zelfstandige Vlaamse provincie van dominicanen) over naar het klooster op de Brusselse Tervurenlaan. Van 1975 tot 1986 was hij prior van dit klooster. Hij preekte meer dan tien jaar de Vlaamse Vasten in de Kapellekerk. Voor de verkiezingen van 1976 kwam de pater op voor de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
-lijst ‘Vlaams Woluwe’ (VLW), maar het jaar nadien brak hij met de partij omdat hij zich niet kon verzoenen met de goedkeuring van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
.

Van de Walle was een veelgevraagde publicist, conférencier en predikant. Hij verzorgde gelegenheidssermoenen ter nagedachtenis van Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
, Hendrik-Jozef Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
en Gerard Romsée Romsée, Gerard
Lees meer
. Herhaaldelijk ging hij voor in de eucharistieviering op de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
. Daarnaast ondersteunde hij de amnestie Amnestie
Lees meer
acties van het Taal Aktie Komitee Taal Aktie Komitee
Het Taalaktiekomitee (TAK) (1972) is een partijpolitiek-onafhankelijke Vlaams-nationalistische actiegroep met – zeker tot in de jaren 1990 – als handelsmerk ludieke stunts en verrassende ... Lees meer
(TAK) naar aanleiding van het pausbezoek in 1985, en was hij lid van het aanbevelingscomité van het Stracke Stracke, Desideratus
Desideratus (Desideer) A. Stracke (1875-1970) was een jezuïet en literatuurhistoricus, die een invloedrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme. ... Lees meer
-Noodfonds.

In zijn theologisch-spirituele werk trachtte hij in de conciliaire geest oude geloofsbegrippen te hertalen voor vandaag en bepleitte hij een vrije, open kerkstructuur. Zijn progressieve opstelling op kerkelijk vlak botste met de conservatief-katholieke vleugel binnen de Vlaamse beweging. Opmerkelijk was ook Van de Walles pleidooi voor een zelfstandige Vlaamse kerkprovincie, die volgens hem een tweede adem kon geven aan het geloofsleven in Vlaanderen. Zijn boek Tot het aanbreken van de dageraad (1981), over de dood en het eeuwige leven, werd bekroond met de tweejaarlijkse prijs voor het religieuze boek.

Werken

– Artikelen in Concilium, Dominikaans Leven, Het Teken, Kerygma, Kultuurleven, Tijdschrift voor Geestelijk Leven en Tijdschrift voor Theologie.
– Homilie ter nagedachtenis van Cyriel Verschaeve, in: Drie Verschaeveherdenkingen te Alveringem 1969-1973. In memoriam Cyriel Verschaeve 1874-1949, 1973, pp. 27-38.
– Homilie ter nagedachtenis van Hendrik-Jozef Elias, in: Dr. Hendrik-Jozef Elias 1902-1973, 1973, z.p.
– Homilie ter nagedachtenis van Gerard Romsée, in: Mr. Gerard Romsée 1907-1976, 1976, z.p.
– Tot het aanbreken van de dageraad. Gevecht op leven en dood, 1981.
– Kerkelijke inculturatie in Vlaanderen, in: Ons Geestelijk Leven, jg. 63, 1986, pp. 307-314.
– Weerbarstige woorden uit onze geloofstaal, 1994.

Literatuur

– C.E.M. Struyker Boudier, Wijsgerig leven in Nederland en België 1880-1980, dl. 2: De dominicanen, 1986.
– R. Asmus, ‘Pater Ambroos-Remi Van de Walle’. In: Wij, januari 1994, z.p.
– M. de Caluwe, In memoriam Pater A.R. Van de Walle, essayist, in: Vlaanderen, 43, 1994, nr. 252, p. 181.
– Wij gedenken’. In: Dominikaans Leven, 50, 1994, 1, 31-32.
– J. Mettepenningen & L. Gevers, Ambroos Remi Van De Walle. Theoloog, Dominicaan en Vlaming, in: Trajecta, jg. 14, 2005, pp. 80-101.
– A. Milh, Bruine en witte paters. Franciscanen, kapucijnen en dominicanen en de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog in Vlaanderen. Katholieke Universiteit Leuven, ongepubliceerde doctoraatsthesis, 2020.

Suggestie doorgeven

1975: Pieter Nuyens (pdf)

1998: Claude Duhamel

2023: Anton Milh

Inhoudstafel