Van de Woestijne, Karel

Jeugdjaren

Karel van de Woestijne studeerde aan het Gentse atheneum, waar hij onder invloed kwam van Jozef Haller von Ziegesar Haller von Ziegesar, Jozef
Lees meer en Hippoliet Meert Meert, Hippoliet
Hippoliet Meert (1865-1924) was de oprichter van het Algemeen-Nederlands Verbond. Hij ijverde voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit en engageerde zich tijdens de Eerste Were... Lees meer . Op advies van Haller von Ziegesar ging hij over van de moderne naar de Latijnse afdeling. Van de Woestijne bekleedde een leidende positie in het taalminnend leerlingengenootschap De Heremans' Zonen Heremans' zonen
De Heremans’ Zonen was van bij de oprichting in 1884 tot haar wegdeemsteren in de late jaren 1930 een vereniging die leerlingen van het Gentse atheneum en later ook andere scholieren lite... Lees meer , van wie het jaarboek in 1897 vrijwel alleen door hem, onder diverse pseudoniemen, werd gevuld. Daarnaast werkte Van de Woestijne mee aan diverse tijdschriften, waaronder Vlaamsch en Vrij Vlaamsch en Vrij
Vlaamsch en Vrij was een genootschap in Schaarbeek, gekenmerkt door een sterk Vlaams radicalisme, waarin liberale Vlaamsgezinden contact zochten met Vlaamsvoelende katholieken. De kring w... Lees meer (1893-1897), Land en Volk en Eigen Haard. In De Jonge Vlaming De Jonge Vlaming
De Jonge Vlaming was een Brussels letterkundig tijdschrift gericht op het aanmoedigen van debuterende Vlaamse schrijvers en jongeren. Lees meer publiceerde hij het flamingantische strijdlied ‘Evangelie’, dat opent met de zin: ‘Ik bood hen waapnen en gebloemt. – Zij kozen waapnen.

In deze jeugdperiode, waarin hij uiting gaf aan zijn liefde voor de klassieken, zijn anarchisme en zijn Vlaamsgezindheid, manifesteerde zich tegelijk reeds zijn individualistische oriëntatie, die tot aan zijn overlijden de grondslag zou blijven van zijn leven en werk.

Tijdens zijn laatste atheneumjaar leerde Van de Woestijne Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer en Emmanuel de Bom De Bom, Emmanuel
Emmanuel de Bom (1868-1953) was een Vlaamse schrijver, redacteur, journalist en bibliothecaris. Lees meer kennen en werkte hij geregeld mee aan Van Nu en Straks Van Nu en Straks
Van Nu en Straks (1893-1901) was een literair en cultureel tijdschrift, dat voor Vlaanderen vernieuwend was doordat het aansloot bij internationale eigentijdse denkrichtingen zoals het an... Lees meer . Van 1897 tot 1898 liep hij als vrij student in de Germaanse filologie college aan de Rijksuniversiteit Gent en werkte hij mee aan Neerlandia Neerlandia
Neerlandia, gesticht door Hippoliet Meert in 1896, werd in 1897 de spreekbuis van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV). Na verloop van tijd werd Neerlandia een zelfstandig kwartaalperiod... Lees meer . In Van Nu en Straks kreeg zijn individualistische gerichtheid een ruimere dimensie. Het  werd nu immers vermengd met de kosmopolitische geest van deze beweging die hem, naar eigen zeggen, werkelijk gevormd heeft. Hij onderging de invloed van de Franse symbolisten en van de Fransschrijvende Vlamingen. Van 1900 tot 1904 en van 1905 tot 1906 woonde hij in Sint-Martens-Latem, waar zijn sterk autobiografische poëzie in hechte verbondenheid met de natuur haar eerste hoogtepunt bereikte met bundels als Het Vaderhuis (1903) en De Boomgaard der Vogelen en der Vruchten (1905).

Ontwikkeling en politieke opvattingen

In 1906 vestigde Van de Woestijne zich als correspondent van de Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC) in Brussel, waar hij in 1911 een betrekking kreeg bij het ministerie van onderwijs. In zijn verslagen in de NRC nam hij ten aanzien van concrete feiten een duidelijk Vlaamsgezind standpunt in en getuigde hij van een intens meeleven met de Vlaamse beweging. Uit de stukken van de journalist-chroniqueur blijkt ook zijn felle sociale bewogenheid.

Dat Van de Woestijne de Vlaamse zaak met vuur verdedigde, was niet in tegenspraak met zijn individualistische geaardheid als kunstenaar, want hij was ervan overtuigd, dat hij de strijd van zijn volk voor sociale en ethisch-culturele verheffing het best diende door zo authentiek mogelijk naar eigen aard te scheppen. De oprechtheid van zijn stellingname sprak ook uit zijn opstellenbundel Kunst en Geest in Vlaanderen (1911). In De Leemen Torens (1928), een roman in briefvorm met Herman Teirlinck Teirlinck, Herman
Lees meer , die hij in 1918 begon, hekelde hij de Belgische politiek als een van de voornaamste oorzaken van Vlaanderens gebrek aan zelfbewustzijn. De onderwijstoestanden in Vlaanderen, die eveneens volgens hem een vernedering voor de Vlaming betekenden, stelde hij aan de kaak. Hij oefende scherpe kritiek uit op de al te eenzijdige politieke gerichtheid van het meeting- flamingantisme Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer . De leiders van de Vlaamse beweging lieten zich al te dikwijls beïnvloeden door persoonlijke belangen of door de machthebbers, zodat de beweging volgens hem een kern van lafheid en onbetrouwbaarheid in zich droeg. Zelf legde hij vooral de nadruk op het sociaal-economische aspect van de Vlaamse beweging.

Van de Woestijne stond zeer negatief tegenover het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer , dat hij een dom anachronisme noemde dat op een voor Vlaanderen valse tegenstelling tussen Latijnse en Germaanse cultuur berustte. Voor de NRC schreef hij een subtiel spottend verslag over de opening van de Vlaamsche Hoogeschool in Gent (1918). Reeds in 1906 had hij in zijn brieven in de NRC stelling genomen tegen het pan-Germanisme.

In 1919 verbond minister van onderwijs Jules Destrée Destrée, Jules
Lees meer hem aan zijn kabinet als Vlaams secretaris. Hoewel Van de Woestijne de politiek van de activisten afkeurde, maakte hij van deze positie toch gebruik om verscheidenen die hierom na de oorlog vervolgd werden, te helpen. In 1920 benoemde Destrée hem tot docent in de Nederlandse letteren aan de Universiteit van Gent. Van de Woestijne verliet toen Brussel, woonde tot 1925 in Oostende en daarna in Zwijnaarde. Hij bleef verder als correspondent aan de NRC verbonden. Van de Woestijne werd in 1929 begraven op het Campo Santo Campo Santo
Campo Santo, de begraafplaats van Sint-Amandsberg, geniet faam als ‘de merkwaardigste van Vlaanderen’, als gevolg van de vele Vlaamsgezinde boegbeelden die er, te beginnen met Jan-Frans W... Lees meer in Sint-Amandsberg.