Germonprez, Fred

Persoon
Hannah Smets (2023, herwerking), Bernard Van Causenbroeck (1998)

Fred Germonprez (1914-2001) was een Vlaamse journalist en auteur die bekendheid verwierf met zijn sociaal geëngageerde en historische romans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij actief bij de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen en de DeVlag.

Volledige voornaam
Alfred
Geboorte
De Panne, 30 december 1914
Overlijden
Kortrijk, 27 maart 2001
Leestijd: 4 minuten

Studie en beginjaren als auteur

Fred Germonprez groeide op in een katholiek gezin. Hij volgde Grieks-Latijnse humaniora in Nieuwpoort en Moeskroen, maar werd daarna door een longziekte verhinderd rechten te studeren. Tijdens een kuur in de abdij van Averbode maakte hij kennis met de Vlaamse auteurs Ernest Claes Claes, Ernest
Ernest Claes (1885-1968) was een schrijver van volkse romans en verhalen en een leidend ambtenaar in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij vervolgd wege... Lees meer
en Felix Timmermans Timmermans, Felix
Felix Timmermans (1886-1947) is de auteur van een omvangrijk en veelgelezen oeuvre. Tot zijn bekendste romans horen Pallieter (1916) en Boerenpsalm (1935). Tijdens de Eerste Wereldoorlog ... Lees meer
, waarna hij in 1936 debuteerde in de jeugdreeks Vlaamsche Filmpkens Vlaamsche Filmkes
Reeks kortverhalen gericht op de (katholieke) jeugd (vanaf 1930). Lees meer
met Drama in de sneeuw.

Hij werd actief als medewerker bij het katholieke weekblad Omroep en publiceerde in diverse tijdschriften, waaronder Voetlicht, De Vlaamse Gids De Vlaamse Gids (met) Boek & Biliotheek
De Vlaamse Gids (1905-2000) was een flamingantisch en liberaal tijdschrift. Het werd gesticht door Max Rooses, met medewerking van Paul Fredericq en Jozef Vercoullie. Het blad was feiteli... Lees meer
en Volkskamp Volkskamp
Volkskamp was het studentenblad van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), opgericht in 1937 en verspreid bij de ‘VNV-studentenbrigades’ in Leuven en Gent. Vanaf 1941 werd Volkskamp het le... Lees meer
. Later werkte hij ook mee aan het weekblad Nieuw Vlaanderen Nieuw Vlaanderen (1934-1944)
Nieuw Vlaanderen (1934-1944) had als uitgangspunt de eentaligheid van Vlaanderen. Door zijn federalistische stellingname midden jaren 1930 was het blad radicaler dan de katholieke partij ... Lees meer
, een katholiek Vlaamsgezind tijdschrift. Zijn eerste novelle Kinderen van de zee verscheen in 1938 bij De Phalanx De Phalanx
De Phalanx was een Brusselse uitgeverij en boekhandel die aan het einde van de jaren 1930 werd opgericht door Julien Bernaerts en Hildegard Guembel. Tijdens de bezetting bekende De Phalan... Lees meer
van Julien Bernaerts, een boekhandel en uitgeverij die voornamelijk Duitse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
publiceerde.

Activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog

Kort voor de Tweede Wereldoorlog werd Germonprez secretaris van de Commissie van Openbare Onderstand in Nieuwpoort, een functie die hij bleef uitoefenen tot aan de bevrijding in 1944. Ondertussen publiceerde hij enkele gedichten en literaire beschouwingen in Volkskamp, het studententijdschrift van het collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) en schreef hij luisterspelen voor Zender Brussel Zender Brussel
Zender Brussel (1940-1944) was een collaborerend Vlaams Radio-instituut tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer
, het radiostation van de Duitse bezetter. Germonprez documenteerde ook zijn oorlogservaringen in Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer
, het dagblad van het VNV. Dit feuilleton werd later gebundeld als De Westkust onder vuur (1940).

Daarnaast trad Germonprez op als celleider bij de Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
(DeVlag). De leden van de DeVlag werden onderverdeeld in cellen, die eigen activiteiten en vergaderingen organiseerden. Vanaf september 1942 werd hij cultuurleider bij de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer
(NSJV). In september 1944 werd hij voor die activiteiten gearresteerd, waarna hij in het interneringskamp van Sint-Kruis en van Merksplas verbleef. In 1947 werd hij veroordeeld tot vijf jaar buitengewone hechtenis, maar hij werd later weer in ere hersteld.

Verdere carrière als journalist en auteur

Vanaf 1946 werkte Germonprez bij De Koerier van West-Vlaanderen, de regionale editie van het christendemocratische dagblad Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer
. Aanvankelijk deed hij dienst als corrector, later werd hij hoofd van de gewestelijke redactie in Kortrijk tot aan zijn pensioen in 1980. Daarnaast maakte hij deel uit van de redactieraad van het tijdschrift Vlaanderen Vlaanderen (1953-1955)
Vlaanderen (1953-1955) was het weekblad van de Vlaamse Concentratie (1953-1954) en de Vlaamse Volksbeweging (VVB) (1955). Lees meer
(1953-1955), het weekblad van de Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
, een Vlaams-nationalistische partij die zich richtte op een repressiepubliek. Hij was ook werkzaam als ondervoorzitter van de Vereniging voor Letterkundigen en als voorzitter van de letterkundige commissie van Sabam.

Germonprez schreef verschillende romans, gedichten en toneel- en luisterspelen. Zijn werken over de Westhoek, zoals Volk uit de Westhoek (1941), werden gekenmerkt door een sociaal geëngageerde insteek. In zijn historische romans verbeeldde hij onder meer de ervaringen van de IJslandvaarders in Iseland, Iseland (1950) en de drooglegging van de veenmoerassen langs de Noordzeekust in De Moerduivels (1952). Zijn werken werden onder meer naar het Frans, Duits, Pools, Hongaars en Tsjechisch vertaald. Hij ontving verschillende onderscheidingen, waaronder de Karel Barbierprijs (1959) voor Kaper Jan Bart, de Lode Baekelmansprijs (1976) voor Haaien voor de kust en de Scriptores Catholici (1974) voor zijn hele oeuvre.

Werken

– Wij leven, 1939.
– Volk uit den Westhoek, 1941.
– Dat dwaze hart, 1942.
– Ik wil leven, 1944.
– Iseland, Iseland …, 1950.
– De moerduivels, 1952.
– Mensen in de schaduw, 1954.
– Kaper Jan Bart, 1956.
– De derde hoofdzonde, 1958.
– De zee laat niet meer los, 1958.
– Hanen en kraaiepoten, 1961.
– Omnibus van de zee, 1962.
– Dossier Bakelandt, 1964.
– De magistraat, 1969.
– Haaien op de kust, 1973.
– Laatste berichten, 1978.
– Omnibus, 1982.

Literatuur

– s.n., Vijf jaar voor letterkundige Fred Germonprez uit Nieuwpoort, in: De Volksgazet, 2 juni 1947.
– L. Decorte, Bio- en bibliografie “van” en “over” Fred Germonprez, in: Vlaanderen, jg. 36, 1987, nr. 218, pp. 309-312.
– A. Demedts, Fred Germonprez: de mens en zijn oeuvre, in: Vlaanderen, jg. 36, 1987, nr. 218, pp. 299-304.
– J. Strosse, Fred Germonprez. Leven en werk, 1985.
– J. Strosse, Fred Germonprez, 1986.
– J. Vermeulen, In memoriam Fred Germonprez (1914-2001), in: Vlaanderen, jg. 50, 2001, nr. 286, pp. 189-190.
– G.J. van Bork, Fred Germonprez, in: Schrijvers en dichters – dbnl biografieënproject I, februari 2005.

Suggestie doorgeven

1998: Bernard Van Causenbroeck

2023: Hannah Smets

Databanken

Inhoudstafel