Lannoo

De ouders van Joris Lannoo Lannoo, Joris
Joris Lannoo (1891-1971) was een belangrijke drukker en uitgever van katholieke flamingantische signatuur. In het interbellum was hij lid van Verdinaso. Lees meer , Jozef en Elodie Maes, kochten in 1909 – het jaar dat Joris in de retorica zat – de drukkerij Horta-Herreboudt in de Ieperstraat. Daar begon de jonge man een boekhandel en drukkerij-uitgeverij, waarvoor de Brugse kunstenaar Joe English English, Joe
Joe English (1882-1918) was een Brugse kunstschilder, die zijn grote faam binnen de Vlaamse beweging vooral ontleende aan zijn tekenwerk als frontkunstenaar. Lees meer in 1913 het eerste bedrijfslogo ontwierp: ‘Den lande en volke getrouw’.

Het kleine bedrijf kon zich pas in 1919 ten volle ontplooien, met in 1922 een eigen firmanaam: ‘Drukkerij-Uitgeverij J. Lannoo’. Vier jaar later richtte Maria de Tavernier, echtgenote van Joris, de grafische afdeling op, nadat de samenwerking met de Kortrijkse kunstenaar Jos Speybrouck Speybrouck, Jos
Jos Speybrouck (1891-1956) was een Kortrijkse graficus, schilder en beeldhouwer, die met zijn vele romantische prentkaarten vorm gaf aan de Vlaams-nationalistische verbeelding. Als gemati... Lees meer vruchtbaar was gebleken. In 1929 werd een grotere locatie in de Meulebeekse steenweg (nu Kasteelstraat) in gebruik genomen, waar de hoofdzetel nog altijd gevestigd is. In 1932 mocht de jubileumeditie van De Vlaschaard van Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer genoteerd worden en werd de samenwerking met de beroemde schrijver een constante in het bedrijf. Verder waren het volksboeken (onder andere de grote reeks gewijd aan Warden Oom (Edward Vermeulen)), in christelijk en Vlaams cultuurpolitiek perspectief. Uitgever Lannoo liet zich evenwel in een korte periode (1934-1936), onder invloed van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer van Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer , verleiden tot enkele antisemitische en racistische publicaties, Maar het bleef bij deze uitzonderingen. Ondertussen was hij lid geworden van het Vlaams Economisch Verbond Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer , de Vereeniging ter bevordering van het Vlaamsche Boekwezen Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen
De Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (VBVB), opgericht in 1929 in Antwerpen, had als doel de Vlaamse uitgeverij en boekhandel te professionaliseren en te emanciperen. H... Lees meer , de Vlaamse Uitgeversbond en de (Belgische) Unie voor Grafische Boeknijverheden.

De moeilijke oorlogssituatie werd succesvol overbrugd door een massale druk van populaire volksboeken (onder andere de reeks Dietsche Gestalten). In 1942 werd de start gegeven van het project Verzameld Werk van Stijn Streuvels. Na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer werd drie van de kinderen actief ingeschakeld in het bedrijf: Godelieve, in de administratie en de grafische afdeling, Godfried in de uitgeverij en Jan in de drukkerij. In 1952 had de meest belangrijke innovatie in de uitgeverij plaats. Joris trok de Nederlander Maarten van Nierop Van Nierop, Maarten
Maarten van Nierop (1912-1979) was een journalist, taalkundige en auteur. Hij was de oprichter en leider van achtereenvolgens de Diets Solidaristische Beweging en de Solidaristische Beweg... Lees meer aan als directeur. Het boekenfonds steeg in aanzienlijke mate zowel kwantitatief als kwalitatief, onder meer met vertalingen uit het Frans, Engels, Duits en Italiaans. Deze trend zette zich nog versterkt door bij het aantreden van Johan Ducheyne in 1965 en Lieven Sercu in 1983.

1952 markeerde ook het einde van een besloten Vlaams-katholieke visie en de opstap naar een meer irenische en oecumenische aanpak, een grotere samenwerking tussen Noord en Zuid, onder meer in de sterk preconciliaire, theologische collectie Woord en Beleving. Nog sterker kwam dit tot uiting in de publicatie Nieuwe testament voor mensen van deze tijd (1970), in een tijd waarin de kerkelijke vernieuwing problematisch verliep.

Vanaf 1953 werden de resultaten geplukt van een intense professionele vorming in het Antwerpse Plantin-Genootschap, Hoger Instituut voor grafische kunst, en de Gentse postuniversitaire Vlerick Bussiness School, waar Godfried zich in beide domeinen bekwaamde om tegen het halfeeuwfeest in 1959 de feitelijke leiding van de uitgeverij op zich te nemen.

In 1959 werd het familiebedrijf omgevormd tot een personenvennootschap met beperkte aansprakelijkheid (pvba). Drie van de kinderen namen de leiding van de bedrijfsafdelingen: Godelieve de afdeling grafiek, Jan de drukkerij en Godfried de uitgeverij. In het volgende decennium werden de eerste niet-familieleden in de directie opgenomen. Bovendien legde Luc Demeester in 1966 de fundamenten voor een imposante reeks kunst- en lifestyleboeken, terwijl grafisch vormgever Boudewijn Delaere in 1969 het nieuwe bedrijfslogo ontwierp.

Er deed zich in de uitgeverij in het begin van de jaren 1970 met betrekking tot de geschiedenis van de Vlaamse beweging een ware omschakeling voor, in de richting van ‘een bezadigde terugblik op de afgelegde weg’ (M. Reynebeau): de uitgave van de tweedelige Encyclopedie van de Vlaamse beweging Encyclopedie van de Vlaamse Beweging
De tweedelige Encyclopedie van de Vlaamse beweging verscheen in 1973-1975 en gold jarenlang als het voornaamste naslagwerk met betrekking tot de geschiedenis van de Vlaamse beweging. ... Lees meer 1973-1975). Was deze editie bij momenten nog ‘apologetisch’, de driedelige Nieuwe Encyclopedie Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse beweging (NEVB)
De opvolger van de Encyclopedie van de Vlaamse Beweging zocht bij het verschijnen in 1998 expliciet afstand tot zijn voorganger door de verwetenschappelijking van het historisch onderzoek... Lees meer (1998) voltooide de evolutie naar een kritische verwetenschappelijking, en legde aldus de basis voor de door het ADVN gerealiseerde Digitale Encyclopedie van de Vlaamse beweging (2023). Deze bredere visie leidde vervolgens tot de driedelige Nieuwe geschiedenis van België (2002-2007) en tot de Atlas van de Nederlandse taal. Editie Vlaanderen (2017).

Na het overlijden van de stichter (1971) verliep de groei van het bedrijf nog sneller. In 1985 werd de pvba omgevormd in een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Het worden voor de uitgeverij en de drukkerij jaren van intense herstructurering, met langdurige en moeizame interne besprekingen. In 1991 werd beslist in twee afzonderlijke vennootschappen op te splitsen: Uitgeverij Lannoo (met inbegrip van Lannoo Graphics) en Drukkerij Lannoo. De expansie van de Uitgeverij ging onmiddellijk verder. In 1993 werd in Brusselse Franstalige uitgeverij Racine overgenomen, gespecialiseerd in kunstboeken en algemene literatuur.

In 1994 nam zoon Matthias het roer over van Godfried. Hij was sinds 1982 gestart in het bedrijf en had de grondslag gelegd voor Distrimedia (uitbreiding in 2001 en 2005), voor de verspreiding van de eigen uitgaven en van die van andere Vlaamse, Nederlandse en internationale editeurs. Matthias zette resoluut de trend verder tot uitbreiding in Nederland. In 1999 werd Terra, marktleider voor lifestyleboeken, overgenomen en in 2010 volgde de grootste stap: de uitgeverijen Meulenhoff en Het Spectrum. Daardoor verdubbelde Lannoo haar activiteit en groeide tot meer dan 300 medewerkers, en kreeg uitzicht op een literair fonds.

Ondertussen werden de wetenschappelijke ambities nog versterkt door de oprichting in Leuven van LanooCampus in 2003 en de overname van Academia Press in Gent in 2015. Het bedrijf vatte het tweede centennium aan als marktleider in Vlaanderen, met een jaarlijkse editielijst van meer dan 600 titels. Eind 2023 gaf Matthias de fakkel door aan zijn dochter Laura (de vijfde generatie Lannoo) en werd Maarten Vansteenbergen in opvolging van Lieven Sercu de nieuwe directeur uitgeverij.