Vlaamse Journalistenclub

De Vlaamse Journalistenclub (VJ.C.) werd gesticht op 13 maart 1949 in restaurant De Swaan op de Brusselse Grote Markt. In 1948 engageerden journalisten Raymond Herreman Herreman, Raymond
Lees meer , Baan van Maele, Antoon Breyne Breyne, Antoon
De West-Vlaamse jurist en Leuvense hoogleraar Antoon Breyne (1910-1986) werkte vrijwel zijn hele beroepsleven als journalist en was onder meer van 1959 tot 1975 hoofdredacteur van de kran... Lees meer en Karel de Witte De Witte, Karel
Karel De Witte (1921-1983) behoorde sinds 1946 tot de Brusselse redactie van de Gazet van Antwerpen. Hij was bovendien medestichter en bestuurder van de Vlaamse Journalistenclub. De Witte... Lees meer zich tot een onderzoek naar ‘de leefbaarheid van een Vlaamse persclub’ voor alle Vlaamse journalisten. Na nader onderzoek werd besloten zich in de eerste plaats te richten op de journalisten werkzaam bij Brusselse kranten, maar ook Vlaamse journalisten uit andere steden en Nederlandse correspondenten konden lid worden.

Op de stichtingsvergadering in 1949 waren 24 journalisten aanwezig. Karel van Cauwelaert Van Cauwelaert, Karel
Karel van Cauwelaert (1905-1987) was de Vlaamsgezinde hoofdredacteur van het dagblad Het Volk en werd ook senator voor de CVP. Lees meer was de eerste voorzitter. De V.J.C. werd opgericht ‘met het doel het onderling contact tussen de Vlaamse journalisten uit de hoofdstad te bevorderen voor de verdediging van de Vlaamse rechten en belangen van de leden; de verhoging van de beroepswaardigheid en het algemeen cultureel leven in de Vlaamse perswereld van de hoofdstad’. Leden betaalden jaarlijks lidgeld. De V.J.C. was ook verbonden met de Kring Vlaams Gezelschapsleven Kring voor Vlaams Gezelschapsleven te Brussel
De Kring Vlaams Gezelschapsleven werd in 1955 opgericht door enkele Vlaamse notabelen die sterk begaan waren met de Vlaamse aanwezigheid in Brussel. De Kring organiseerde tuinfeesten en g... Lees meer .

De Vlaamse Journalistenclub vervulde zowel een sociale als een netwerkfunctie. Vanaf het begin richtte de club zich op wat ze zelf ‘contactgelegenheden’ noemde. Ze organiseerde clubavonden, debatten, toneelavonden, diners maar ook binnenlandse en buitenlandse (dag)uitstappen. Die sociale functie bleef lang belangrijk. In 1983 omschreef het bestuur de V.J.C. nog als ‘hoofdzakelijk een gezelligheidsclub’. Vanaf begin jaren 1950 organiseerde de V.J.C. ook jaarlijks een ‘maatjesavond’, waarbij Hollandse maatjes werden genuttigd, telkens in het gezelschap van een belangrijke genodigde. Voor de maatjesavonden strikte de V.J.C. onder anderen Théo Lefèvre Lefèvre, Theo
Theo Lefèvre (1914-1973) was een advocaat en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij zetelde in de Kamer en was minister en premier in een periode van belangrijke wetgevende initi... Lees meer , Herman de Croo, Andre Vlérick en Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer .

De V.J.C. bestond – in de context van een sterk verzuild krantenlandschap – uit een groep journalisten met uiteenlopende (politieke) achtergronden. Onder meer journalisten van de bladen De Nieuwe Gids De Nieuwe Gids
De Nieuwe Gids was een katholieke krant (voor de middengroepen), die verscheen van 1947 tot 1995. Lees meer , Het Handelsblad Het Handelsblad (van Antwerpen)
Lees meer , De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer , Gazet van Antwerpen Gazet van Antwerpen
De krant Gazet Van Antwerpen verschijnt sinds 1891 en betoonde van bij de start belangstelling voor de Vlaamse beweging. Aanvankelijk werd de Antwerpse Meetingpartij gesteund en later Fra... Lees meer , Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer , Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer , Vooruit Vooruit (1884-1991)
Vooruit (1884-1991) was een Gents socialistisch dagblad waarin heel wat bijdragen verschenen van Vlaamse intellectuelen. In 1978 werd het blad een regionale editie van De Morgen, om in 19... Lees meer en De Rode Vaan De Rode Vaan
Lees meer en van nieuwsagentschap Belga waren lid. De V.J.C. was dan ook in principe ‘strikt neutraal’. Slechts zelden nam ze ook politiek stelling. In 1956 pleitte ze in een motie aan de eerste minister voor de ‘volledige gelijkberechtiging van de Vlamingen in Brussel, door het invoeren van volstrekte tweetaligheid in alle openbare diensten’.

Het ledental van de V.J.C. groeide gestaag en de club won aan prestige. Het Nieuws van den Dag Het Nieuws van den Dag
Lees meer omschreef de V.J.C. in 1957 als ‘één der meest vooraanstaande en gezaghebbende kringen der hoofdstad’. In 1958 start de Vlaamse Journalistenclub met het uitreiken van een jaarlijkse persprijs. Daarna neemt het ledenaantal een stevige vlucht: in 1962 telde de club ruim 150 leden.

De persprijs van de V.J.C. – bedoeld voor ‘beste journalistieke werk van het jaar’ - had als doel het ‘prestige van de Vlaamse pers Pers
Van bij het ontstaan van de Vlaamse beweging vervulde de Nederlandstalige pers een belangrijke rol als spreekbuis. De veelheid aan Vlaamse kranten en (week)bladen die in de 19de en 20ste ... Lees meer weer een duw omhoog te krijgen’. Intern werd ook geopperd dat een persprijs de ‘standing’ van de V.J.C. zou kunnen verhogen. Ook voor radio Radio
Lees meer en televisie Televisie
Als geen ander massamedium heeft de televisie bijgedragen aan de vorming van de Vlaamse ‘verbeelde gemeenschap’. Terwijl de staatshervormingen zich voltrokken, werd de Vlaamse natie dagel... Lees meer werd na verloop van tijd een prijs voorzien. De eerste persprijs werd gewonnen door De Standaard-redacteur Gaston Durnez Durnez, Gaston
Lees meer , voor de reportage ‘Mannen met zwarte gezichten’, over de nasleep van de mijnramp in Marcinelle (1956). Durnez zou later lid worden van de V.J.C. Aan de persprijs van de V.J.C., was telkens een mooi prijzengeld verbonden.

De Vlaamse Journalistenclub kenden in haar veertigjarige bestaan enkele ‘hoogtes en laagtes’, zoals het bestuur het zelf omschreef. Het animo van de leden voor de activiteiten was niet altijd even groot, net als het enthousiasme om in het bestuur te zetelen. Af en toe kende de club periodes van een lage activiteit, zoals in 1976, toen De Standaard-groep failliet ging. Het bestuur liet toen zelfs na de jaarlijkse Algemene Vergadering te organiseren – iets waar een groep leden de club in een brief op attendeerde. Eind jaren 1980 nam de activiteit weer af door gebrek aan belangstelling. In 1990 werden er blijkbaar geen leden bereid gevonden om te  zetelen in een nieuw bestuur.

Het archief van de Vlaamse Journalistenclub wordt bewaard in het Archief en Museum van het Vlaams Leven (AMVB) in Brussel.