Peeters, Karel (1903-1984)

Persoon
Bruno De Wever (2023, aanvulling), Bruno De Wever (1998)

Karel Peeters (1903-1984) was een Vlaams-nationalistische politicus en beheerder van persvennootschappen en Vlaamsgezinde culturele verenigingen.

Geboorte
Berchem (Antwerpen), 29 maart 1903
Overlijden
Deurne (Antwerpen), 26 september 1984
Leestijd: 4 minuten

Karel Peeters werd als leerling aan het Antwerpse atheneum secretaris van de Vlaamsche Bond van de atheneumstudenten in Antwerpen (1919-1920). Op partijpolitiek vlak engageerde Peeters zich in de Frontpartij van de Scheldestad. Van 1931 tot 1934 was hij secretaris van de partij. In 1932 werd hij op een lijst van de Frontpartij verkozen in de gemeenteraad van Borgerhout (tot 1941). In 1933 werd hij algemeen beheerder van De Schelde De Schelde (1919-1936)
Lees meer
(1919-1936), de in Antwerpen uitgegeven Vlaams-nationalistische krant die op dat moment in handen kwam van Herman van Puymbrouck Van Puymbrouck, Herman
Herman van Puymbrouck (1884-1949) was medestichter van de Frontpartij en vervolgens hoofdredacteur van De Schelde, later Volk en Staat. Vanaf de late jaren 1930 steunde hij onverkort het ... Lees meer
.

Lid van het VNV

Peeters speelde vanuit zijn posities een belangrijke rol in de onderhandelingen tussen de Antwerpse Frontpartij en het in 1933 opgerichte Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). In september 1934 onderhandelde hij met de VNV-leiding over de modaliteiten van een toetreding van de Frontpartij tot het VNV. Hij verdedigde daarbij de belangen van De Schelde. Mede omdat hij ervan overtuigd was dat het VNV De Schelde een kans op expansie en financieel overleven bood, ijverde hij voor de toetreding. Toen de Frontpartij hem weigerde te volgen, stapte hij in oktober 1934 over naar het VNV, samen met hoofdredacteur Van Puymbrouck. Hij geraakte betrokken bij het conflict tussen Van Puymbrouck en de VNV-leiding aangaande de redactionele en financiële controle over De Schelde. Einde 1936 onderhandelde hij met de Nationaal-Socialistische Beweging Nationaal-Socialistische Beweging
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een Nederlandse politieke partij, op 14 december 1931 opgericht en geleid door Anton Mussert. Lees meer
(NSB) van Anton Mussert Mussert, Anton
Anton Mussert (1894-1946) was een Nederlandse politicus. Hij was de oprichter en leider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Lees meer
om geld los te krijgen voor de krant die het steeds moeilijker kreeg. Toen dat mislukte moest Peeters opstappen als beheerder.

Directeur van Volk en Staat

In 1939 keerde Peeters terug als beheerder-directeur van de naamloze vennootschap De Schelde, de maatschappij die Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer
uitgaf (de krant De Schelde was sinds 15 november 1936 herdoopt). Op 16 januari 1940 kreeg hij het Belgische gerecht over de vloer op zoek naar belastend materiaal in verband met de krant. De aanleiding was een artikel van VNV-leider De Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
over de rol van de Belgische defensie in de groeiende internationale spanning, als gevolg waarvan de krant van 17 januari af een verschijningsverbod kreeg opgelegd. In werkelijkheid draaide het onderzoek naar de geheime financiering uit Duitsland.
Peeters werd samen met Antoon Mermans Mermans, Antoon
Lees meer
op 10 mei 1940 bij de Duitse inval opgepakt als staatsgevaarlijk element en met de zogeheten Spooktreinen Spooktreinen
Het begrip Spooktreinen verwijst naar de wegvoering van 2000 tot 3000 verdachten door de Belgische staatsveiligheid in mei 1940. De verdachten, waaronder een aantal prominente Vlaams-nat... Lees meer
gedeporteerd naar Frankrijk waar ze geïnterneerd werden in het kamp van Le Vernet.

Tweede Wereldoorlog

In augustus 1940 keerden ze terug en konden constateren dat Volk en Staat, dat na hun arrestatie had opgehouden te verschijnen, inmiddels sedert 13 juni 1940 onder de hoofdredactie van Jan Brans Brans, Jan
Jan Brans (1908-1986) was een Vlaams-nationalistische journalist en publicist, die tijdens de oorlog collaboreerde als hoofdredacteur van Volk en Staat. Decennia later lag hij mee aan de ... Lees meer
weer verscheen. Op 16 augustus traden de hoofdredacteur en de beheerder-directeur weer in functie. Brans, die gehandeld had in overeenstemming met De Clercq, kon zijn positie handhaven en werd hoofdredacteur van een op intellectuelen gerichte B-editie. De twee hoofdredacteurs lagen geregeld met elkaar overhoop. Peeters koos partij voor Brans die hij een bekwamer hoofdredacteur vond dan Mermans. Peeters had ook grote financiële belangen. Hij bouwde de handelsdrukkerij van de NV De Schelde uit tot een belangrijk bedrijf. De meeste VNV-persorganen werden er gedrukt, naast meer dan 2 miljoen boeken en ander drukwerk. In 1944 werd nog een nieuw geïllustreerd tijdschrift De Illustratie op de markt gebracht. Peeters' vrouw beheerde de boekhandels van het bedrijf.
Op 30 januari 1946 werd Peeters in het proces van Volk en Staat voor de Antwerpse krijgsraad wegens collaboratie ter dood veroordeeld. Op 28 januari 1948 werd zijn straf door het krijgshof in twintig jaar hechtenis veranderd. Hij kwam vervroegd vrij in 1951.

Beheerder van Vlaamsgezinde culturele verenigingen

Peeters speelde voor en na de oorlog ook een belangrijke rol in het politiek-culturele leven. Van 1920 tot 1940 was hij secretaris van de Volksuniversiteit Herman van den Reeck in Antwerpen en van 1931 tot 1940 lid van het bestuur van de Bond van Nederlandse Volksuniversiteiten. In de jaren 1920 was hij de grote promotor van een Vlaams-nationaal geïnspireerde liedbeweging in de Antwerpse regio. In 1933 werd hij voorzitter van het comité dat dat jaar het eerste Vlaams Nationaal Zangfeest Vlaams Nationale Zangfeesten
Het Vlaams Nationaal Zangfeest is een Vlaams-nationalistische bijeenkomst die sinds 1933 jaarlijks wordt georganiseerd door het Vlaams Nationaal Zangverbond, later Algemeen Nederlands Zan... Lees meer
organiseerde en in 1935 voorzitter van de vereniging zonder winstoogmerk Vlaamsch Nationaal Zangverbond Vlaamsch Nationaal Zangverbond
Lees meer
(VNZ), een functie die hij tot 1944 vervulde en als zodanig was hij medeorganisator van de Vlaams Nationale Zangfeesten, ook tijdens de bezetting. Na zijn vrijlating uit de gevangenis pikte hij de draad weer op. Hij werd beheerder (1951-1952) en commissaris (1956-1963) van het Algemeen Nederlands Zangverbond Algemeen Nederlands Zangverbond
Het huidige Algemeen Nederlands Zangverbond werd in 1933 opgericht onder de naam Vlaamsch Nationale Zangfeesten, als organiserend actiecomité achter het Vlaams Nationaal Zangfeest, dat in... Lees meer
(ANZ). Op partijpolitiek vlak speelde hij na de oorlog geen rol van betekenis meer.

Suggestie doorgeven

1975: Valeer Portier (pdf)

1998: Bruno De Wever

2023: Bruno De Wever

Databanken

Inhoudstafel