Vlaams Jeugdkomitee

Organisatie
Luc Schokkaert (2023, aanvulling), Luc Schokkaert (1998)

Het Vlaams Jeugdkomitee was een organisatie die in 1957 werd gesticht om de Vlaamse actie van de katholieke en nationalistische jeugdbewegingen en jongerenorganisaties te bundelen.

Oprichting
1958
Stopzetting
1965
Leestijd: 3 minuten

Het Vlaams Jeugdkomitee voor de Wereldtentoonstelling (later Vlaams Jeugdkomitee) ontstond in 1957 en werd een breed samenwerkingsverband van Vlaamse jongerenorganisaties. Initieel ijverde de organisatie onder leiding van voorzitter Wilfried Martens voor de toepassing van de taalwetten op de wereldtentoonstelling, de organisatie van een Vlaamse dag en een volwaardige plaats van het Nederlands in de wereldtentoonstelling. Na de wereldtentoonstelling zou de actie van het Vlaams Jeugdkomitee zich voornamelijk richten op Brussel en de taalgrens en de eis tot amnestie.

Uit de Jeugdraad voor Vlaamse Aktie Jeugdraad voor Vlaamse Aktie
De Jeugdraad voor Vlaamse Aktie (JRVA) was een bundeling van een aantal jeugdbewegingen en jongerengroepen, in 1956 ontstaan met als doel ‘het scheppen van een zo algemeen mogelijk contac... Lees meer
ontstonden in 1957 twee nieuwe comités: het Jeugdkomitee voor de IJzerbedevaart, dat onder het opeenvolgende voorzitterschap van Rik de Ghein De Ghein, Rik
Lees meer
, Michel Huveners en Fons Roeck de deelname van de jeugd aan de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
coördineerde en het Vlaams Jeugdkomitee voor de Wereldtentoonstelling. Dit laatste comité ijverde voor de toepassing van de taalwetten Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
op de wereldtentoonstelling Wereldtentoonstelling van 1958
Naar aanleiding van de ondervertegenwoordiging van Nederlandstaligen bij de organisatie van de Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel ontstond commotie vanuit het flamingantische midde... Lees meer
, voor de organisatie van een Vlaamse dag en voor een volwaardige plaats van het Nederlands in de wereldtentoonstelling. Hiertoe organiseerde het een uitgebreide perscampagne en vroeg het een onderhoud aan met de belangrijkste verantwoordelijken.

Leden waren onder andere: de ABN-kernen ABN-kernen
Vereniging van en voor scholieren met het oog op de verspreiding van het Algemeen Beschaafd Nederlands-ABN (1951-1982). Lees meer
, het Algemeen Diets Jeugdverbond Algemeen Diets Jeugdverbond
Het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) was een Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdvereniging die tussen 1949 en 1957 onder leiding van Staf Vermeire verschillende vendels en s... Lees meer
, Boerenjeugdbond, Jong Boerenfront, De Goedendag De Goedendag (1952-1957)
De Goedendag was een scholierentijdschrift dat tussen 1952 en 1957 werd uitgegeven door studenten van de Katholieke Universiteit Leuven. Lees meer
, de Dietse Meisjesbond Ik Dien Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
, de Heel-Nederlandse Beweging, het Hoogstudentenverbond voor Katholieke Actie Hoogstudentenverbond voor Katholieke Actie
Het Hoogstudentenverbond voor Katholieke Actie (HVKA) (1933 - circa 1965) was een studentenvereniging voor universitaire Katholieke Actie (KA) met als tijdschrift Universitas. Lees meer
Leuven, het Jong-Davidsfonds Jong-Davidsfonds
Het Jong-Davidsfonds werd – na een moeilijke aanloop – opgericht in 1956 en kende zijn bloeitijd in de jaren 1960. Toenemende ideologische en organisatorische spanningen met de moederorga... Lees meer
, het Jongerenkomitee voor Zelfbestuur, het Jeugdverbond voor Katholieke Actie Jeugdverbond voor Katholieke Actie
Lees meer
Antwerpen, de Katholieke Arbeidersjeugd Katholieke Arbeidersjeugd
De Katholieke Arbeidersjeugd (KAJ) was een jongerenvereniging van de christelijke arbeidersbeweging en tegelijk een gespecialiseerde Katholieke Actiebeweging, opgericht in 1924 door de pr... Lees meer
(KAJ), de Katholieke Studenten Actie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
(KSA), het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
(KVHV), de Kempische Rodenbachbonden Kempische Rodenbachbonden
De Kempische Rodenbachbonden was een organisatie die in 1954 werd gesticht ter overkoepeling van de nog bestaande of weer opgerichte scholieren- en studentenbonden in de Antwerpse Kempen... Lees meer
, de Rodenbach- en Lutgartkring Rodenbach -en Lutgartkring Leuven
De Rodenbachkring (jongens) en Lutgartkring (meisjes) (1949-1969) waren Vlaamsgezinde katholieke jongerenverenigingen in Leuven, opgericht door Alfred Deboutte. In de door de repressie ge... Lees meer
Leuven, de Vlaams Katholieke Meisjesstudenten Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
Gent en Leuven, het Vlaams Katholiek Studentenkorps Roeselare, het Vlaams Verbond van Katholieke Scouts Vlaams Verbond van Katholieke Scouts
Het Vlaams Verbond van Katholiek Scouts (1910) heet vandaag Scouts en Gidsen Vlaanderen. Het is de Vlaamse versie van de in 1907 door Baden Powell begonnen jeugdbeweging gericht op de zel... Lees meer
(VVKS), de Vrouwelijke Katholieke Studerende Jeugd Vrouwelijke Katholieke Studerende Jeugd
De Vrouwelijke Katholieke Studerende Jeugd (VKSJ) was een beweging voor Katholieke Actie bij de studerende meisjes in Vlaanderen (1929-1978) die vooral actief was in pensionaten en zuster... Lees meer
(VKSJ) en De Zilvermeeuwtjes De Zilvermeeuwtjes
De Zilvermeeuwtjes was een naoorlogse Vlaams-nationalistische jeugdvereniging uit Brussel. Lees meer
. De voorzitter was Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer
. Als ondervoorzitters fungeerden Staf Verrept Verrept, Staf
Staf Verrept (1921-1985) engageerde zich op jonge leeftijd in de Dietse jeugdbeweging. Als sociaal-flamingant richtte hij in de jaren 1960 mee de Vlaamse Demokraten op. Lees meer
(nationalisten), Piet van Couwenberghe (KAJ), Herman Parret (studenten), Rik de Ghein (KSA en IJzerbedevaart) en Mariette Fillet (VKSJ). De secretaris was Lei Vranken. Het secretariaat was gevestigd aan de Emile Bockstaellaan 130 in Brussel.

De eis voor een Vlaamse dag op de wereldtentoonstelling werd uiteindelijk toegestaan (hij vond plaats op 6 juli 1958), maar het comité bleef verder ijveren voor een strikte toepassing van de taalwet en een taalevenwicht binnen de bestuursorganen van de wereldtentoonstelling.

Na de wereldtentoonstelling werd onder impuls van Martens gezocht naar een bestendiging van de actie. Het Vlaams Jeugdkomitee voor de Wereldtentoonstelling en de Jeugdraad voor Vlaamse Aktie zouden worden vervangen door het Vlaams Jeugdkomitee, met een concreet actieprogramma. De inbreng van de katholieke jeugdbewegingen tot het initiatief was eerder klein. De actie van het comité richtte zich voornamelijk op Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
en de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer
en de eis tot amnestie Amnestie
Lees meer
. Hierbij paste het comité zich in in de werking van andere actiegroepen. De actie rond een Vlaamse dag te Brussel, "Brussel taalgrens", de talentelling Taaltelling
Talentellingen waren gekoppeld aan de tienjaarlijkse volkstellingen in België (1846-1947). De resultaten hadden grote gevolgen voor het taalstatuut van de gemeenten rond Brussel-hoofdsta... Lees meer
en de nationale betoging tegen gebiedsroof in 1961 werden gecoördineerd door het Vlaams Aktiekomitee voor Brussel en Taalgrens Vlaams Aktiekomitee Brussel en Taalgrens
Lees meer
. De amnestiebetoging van 1959 werd georganiseerd door het Komitee voor Gemeenschappelijke Amnestie-aktie.

Martens nam ontslag begin de jaren 1960, toen hij overstapte naar de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP). Michel Huveners (Boerenjeugdbond) poogde de actie eind 1962 herop te nemen. Een voorstel om het Jeugdkomitee voor de IJzerbedevaart te verruimen tot het Vlaams Jeugdkomitee ging uiteindelijk niet door. Het Vlaams Jeugdkomitee kende verder een sluimerend bestaan. Het laatste beschikbare document dateert van 1965.

Literatuur

– L. Schokkaert, De Vlaamse problematiek en de naoorlogse jeugdbewegingen 1944-1960, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1984.

Suggestie doorgeven

1998: Luc Schokkaert

2023: Luc Schokkaert

Inhoudstafel