De Jonge Taalvrienden

Leden

Deze Vlaamsgezinde scholierenvereniging kwam tot stand in mei 1875 in het Klein Seminarie van Mechelen Klein Seminarie van Mechelen
Het Klein Seminarie van Mechelen was een belangrijke onderwijsinstelling van het aartsbisdom Mechelen met humaniora en filosofieafdeling voor priesterstudenten. Ze speelde in de 19de eeuw... Lees meer op initiatief van de filosofiestudenten Pieter Luppens en Jakob Muyldermans Muyldermans, Jakob
Lees meer , respectievelijk eerste voorzitter en secretaris van de kring. Als andere leden kunnen genoemd worden: Lodewijk Mercelis, Pol de Mont De Mont, Pol
Pol de Mont (1857-1931) was een dichter, essayist, folklorist, journalist, kunstcriticus en redenaar. In al zijn activiteiten gaf hij de Vlaamse strijd absolute prioriteit. Decennialang w... Lees meer , Jan de Block, Corneel Lambrechts, Paul Ryckmans, Jozef Adriaensen, Lodewijk Lauwers, Edmond Vaslet, Edward Dumoulin, Flor Schipman, Jozef Meulendyks, Edward Lemesle, Jan de Ruysscher, Gustaaf Janssens Janssens, Gustaaf
Gustaaf Janssens (1858-1902) was een katholiek priester, leraar en onderwijsinspecteur. Hij streefde er als scholier, student en leraar naar om de katholieke Vlaamse studentenbeweging in ... Lees meer , Frans Drijvers Drijvers, Frans
Frans Drijvers (1858-1914) was een Vlaamsgezind en sociaal bewogen priester die een belangrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en de katholieke Vlaamse beweging vo... Lees meer , Edmond Struyf, Denis Schuermans, Victor van den Bogaert, Theodoor Wouters, Jan Baptist Saeys en Amaat Joos Joos, Amaat
Amaat Joos (1855-1937) was een katholiek priester-leraar, pedagoog en taalkundige. Hij was actief en leidinggevend in de Vlaamse katholieke scholierenbeweging en richtte zich als pedagoog... Lees meer .

De aanloop

Al sinds jaren voor de oprichting legden leerlingen en filosofiestudenten van het Klein Seminarie, dat toen bestuurd werd door de Vlaamsvoelende superior Isidore Joseph du Roussaux, zich toe op literaire bedrijvigheid in de moedertaal. Kort na de oprichting verzocht Muyldermans zijn oud-leraar Jan Bols Bols, Jan
Lees meer , die hij als poësisleerling in het Sint-Romboutscollege van Mechelen had gekend, om de literaire activiteit van de kringleden te begeleiden. Onder de leraars van het Klein Seminarie zelf waren op dat ogenblik zulke bezielende raadsmannen niet meer aanwezig, sinds Theophiel Roucourt Roucourt, Theophiel
Theophiel Roucourt (1834-1926) was pastoor in Berchem en medestichter van de Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis. Hij publiceerde toonaangevende grammat... Lees meer in 1874 de instelling verlaten had. Muyldermans wist dat hij op de steun van Bols kon rekenen: ‘hem zouden wij hert en voornemens openleggen’, herinnerde hij zich later, ‘en de brave man las de bijdragen der leden en gaf goede raad die goud weerd was: wij huldigden hem als onze Vlaamse Mentor’.

De Jonge Taalvrienden verenigden zich nog voor de Groote Stooringe in het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer in juni 1875, een gebeurtenis die de Blauwvoeterij Blauwvoeterij
Blauwvoeterij is de benaming voor de eerste fase van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, vanaf de ‘Groote Stooringe’ in 1875 in het Klein Seminarie van Roeselare tot omstreeks 1880, ... Lees meer op gang bracht. De Mechelse jongeren hadden op een ogenblik nog nooit van de West-Vlaamse studentenleider Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer gehoord. Muyldermans zou daarom een goede tien jaar later terecht bestrijden dat Rodenbach de titel van ‘stichter van de studentenbeweging’ verdiende. Toch was de oprichting van de Mechelse scholierenvereniging niet los te denken van de ontwikkelingen in West-Vlaanderen. Kort na Pasen 1875 had Muyldermans via een Leuvense vriend de Almanak voor de leerende jeugd van Vlaanderen Almanak voor de leerende jeugd van Vlaanderen
De Almanak voor de leerende Jeugd van Vlaanderen was een West-Vlaamse studentenalmanak in 1875 en 1876. De uitgave betekende een eerste beslissende stap in het op gang komen van de Blauwv... Lees meer voor 1875 en het eerste nummer van De Vlaamsche Vlag(ge) in handen gekregen. Dat vormde voor de Mechelse scholieren wellicht de rechtstreekse aanleiding voor het stichten van hun vereniging enkele weken later. Door de vriendschappelijke betrekkingen die Muyldermans daarop met Amaat Vyncke Vyncke, Amaat
Amaat Vyncke (1850-1888) was een ultramontaans en Vlaamsgezind zoeaaf, priester en missionaris. Hij was mede-oprichter van de West-Vlaamse Zouavenmaatschappij, de Gilde der Westvlaamsche ... Lees meer aanknoopte en de bijdragen die hij en zijn medelid De Mont in 1875 en 1876 leverden voor Almanak en De Vlag(ge) werden banden gelegd tussen de Westvlaamsche Gilde Westvlaamsche Gilde
De Westvlaamsche Gilde werd opgericht op 20 oktober 1873 door de Brugse seminaristen Amaat Vyncke en Zeger Maelfait. Ze lanceerde in 1875 de Almanak voor de leerende jeugd van Vlaanderen ... Lees meer en De Jonge Taalvrienden.

Netwerk en initiatieven

De Jonge Taalvrienden speelden in de onstaansjaren van de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer een belangrijke rol in het creëren van een hechtere band tussen katholieke Vlaamsgezinde jongeren in het aartsbisdom Mechelen (provincies Antwerpen en Brabant) en Oost-Vlaanderen. De vereniging vormde een lokale pijler in de in 1877 opgerichte Vlaamsche Studentenbond Vlaamsche Studentenbond
De Vlaamsche Studentenbond was de eerste overkoepelende organisatie van de katholieke Vlaamse studentenbeweging. Ze werd opgericht in 1877 door de Leuvense studenten Albrecht Rodenbach en... Lees meer . Tussen juni en september 1876 legden zij contacten met scholieren van andere katholieke onderwijsinstellingen in functie van de uitgave van de literaire bundel Onze Dageraad, die begin 1877 verscheen. Naast hun literaire activiteit tijdens het schooljaar belegden zij vanaf de zomer van 1876 tijdens de vakanties ook vergaderingen in een van de thuisgemeenten van de leden zoals Laken, Puurs en Kapellen-op-den-Bos. In 1876 telde de kring minstens 16 leden die zowel uit het Klein Seminarie van Mechelen als uit het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer (leden van de daar bestaande gilde De Klauwaarts, zoals Joos en Saeys) afkomstig waren. In de eerstvolgende jaren groeide hij verder uit tot een gewestbond met nog vertakkingen in het Klein Seminarie van Hoogstraten Klein Seminarie van Hoogstraten
Het Klein Seminarie van Hoogstraten (1835) kende tot na de Tweede Wereldoorlog een prominente Vlaamsgezinde scholierenbeweging. Lees meer en in het Sint-Romboutscollege in Mechelen (leden van de daar bestaande Jonge Kerelsgilde, zoals Lemesle, De Ruysscher en Janssens). Tijdens de paasvakantie van 1878 organiseerde de kring, op initiatief van De Mont, ter ondersteuning van de werking van de Vlaamsche Studentenbond, een gewestdag in Puurs waar behalve leerlingen van bovengenoemde instellingen ook enkele vertegenwoordigers van het Onze-Lieve-Vrouwcollege van Antwerpen aanwezig waren. In september 1879 werd dat initiatief herhaald met een gewestdag in Mechelen. Datzelfde jaar lieten De Jonge Taalvrienden bovendien een tweede bundel van Onze Dageraad verschijnen.

Doorwerking

Na de snelle teloorgang van de Vlaamsche Studentenbond sinds 1879 werd de Mechelse ge­westbond de uitvalsbasis van de continuering en verdere opbloei van de Vlaamsgezinde scholierenwerking in het aartsbisdom Mechelen (provincies Antwerpen en Brabant). Uit de kring van De Jonge Taalvrienden kwamen de Mechelse seminaristen voort die in 1881 de almanak Driesken de Nijper Driesken de Nijper
Driesken de Nijper (1880-1881) was een almanak voor de schooljeugd, uitgegeven door Mechelse seminaristen, die de verfransing hekelde. De uitgave kreeg een opvolger met De Student en nad... Lees meer lieten verschijnen, even later het belangrijke Mechelse scholierentijdschrift De Student lanceerden en die nog in datzelfde jaar een plan uitwerkten om de gevallen algemene studentenbond opnieuw in te richten, wat uiteindelijk pas in 1890 werd gerealiseerd. De vereniging van De Jonge Taalvrienden zelf blijkt omstreeks 1880 ter ziele te zijn gegaan. Ze vond nog kortstondig een voortzetting in de Sint-Albrechtsgilde. In 1882 knoopten de Antwerpse leerlingen Adolf Pauwels Pauwels, Adolf
Adolf Pauwels (1864-1902) was tijdens zijn jonge jaren erg actief in de katholieke flamingantische scholieren- en studentenbeweging. Als advocaat en als politicus zette hij zich nadien vo... Lees meer en Adelfons Henderickx Henderickx, Adelfons
Adelfons Henderickx (1867-1949) was een Antwerpse katholieke volksvertegenwoordiger. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageerde hij zich in het activisme en tijdens het interbellum in het ... Lees meer door de organisatie van een gewestdag in Merksem opnieuw aan bij de traditie van gewestvergaderingen die enkele jaren voordien door De Jonge Taalvrienden was gecreëerd. Deze gewestdag in Merksem betekende de definitieve start van de katholieke Vlaamse scholierenbeweging in Antwerpen en, in het verlengde daarvan, de partijloze Landdagbeweging van de jaren 1880.